САЙ Фазыл
Өмірбаяны
(14.01.1970, Анкара қ., Түркия) – пианист, композитор.
Сай Фазыл консерваторияда Митат Фенменнен оқыды (Анкара), 1987 жылдан бастап Дюссельдорфта Р.Шуман атындағы музыкалық мектепте Дэвид Левинннен дәріс алып, содан кейін Берлинде (Германия) оқуын жалғастырды. Ол үнемі М.Пресслерден шеберлік сабақтар алып, нәтижесінде Нью-Йорктегі Халықаралық жас концерттік орындаушылар байқауында жеңіске жетті (1994).
2005-2016жж. – музыкалық топтармен шығармашылық ынтымақтастықта болды: Дортмунд Концертхаус, Берлин филармониясы, Франкфурт операсы; Парижде, Токиода, Мюнхенде өнер көрсетті, Нью-Йорктегі Карнеги холлда концерт қойды. Көрнекті серіктестердің қатарында скрипкашы Патриция Копачинская, Максим Венгеров, Минетти Квартет (Minetti Quartett), Модиглиани Квартетт (Modigliani Quartett,), Николас Альтштадт, Марианна Кребасса бар. Француз газеті «Фигаро» оны данышпан деп таныды. Оның орындауындағы И.С.Бах, В.А.Моцарт, Л.В.Бетховен, Дж.Гершвин, И.Ф.Стравинский шығармаларының жазбалары сыншылардың жоғары бағасына ие болды және бірнеше сыйлықтармен, соның ішінде үш ECHO Klassik сыйлығымен марапатталды.
Композиторлық таланты ерте пайда болды. 1987 жылы Берлинде «Қара әнұрандар» (Siyah Ilahiler) шығармасы қаланың 750 жылдығын атап өту аясында ұсынылды. Кейінгі шығармалары: төрт симфония, екі оратория және фортепиано мен камералық музыкаға арналған көптеген шығармалар, олардың арасында «Жібек жолы» (1994) оркестрімен фортепианоға арналған екінші концерт, жеке фортепианоға арналған «Қожа Насреддинге арналған Төрт би» (1991), Назым Хикметтің өлеңдеріне арналған «Назым» ораториясы (2001). Оның шығармаларының айрықша ерекшелігі - академиялық дәстүрлерді джаз және түрік халық музыкасының элементтерімен синтездеу. В.Моцарттың «Түрік рондосы» тақырыбында ол джаз стилінде вариация жазды; 2006 жылы Венада (Австрия) В.Моцарттың фортепиано сонатасы тақырыбында сопрано, фортепиано және түрік халық аспаптарына арналған «Патара» балетінің премьерасы өтті.
Оның кейінгі шығармаларындағы музыкаға – «Стамбул симфониясы» (оп. 28), «Гаремдегі 1001 түн» (оп. 25) және «Катибим» («Katibim») түрік халық әнін қайта өңдеу – хореограф М.Авахри «Астана Балет» театрында «Саломея» балеті қойылды (2018).
2016 жылдың желтоқсанында ол Адам құқықтары, бейбітшілік, бостандық, кедейлікке қарсы күрес және инклюзивтілік үшін Бетховен халықаралық сыйлығымен марапатталды (Бонн, Германия); 2017 жылдың күзінде ол музыкалық сыйлық алды (Дуйсбург, Германия).